اِی داد چقه خَش بی تـُونافِ خِشَم موندَن

روزتاسرِشوم گشتن شَوتادم ِ صو خوندَن

هررُوتـُوسیَه دیوار،نهی ماس ودوومَلـّار

نونـَل که تموماوی سیت مُشتکِ برشُندَن

نون سرخ ِ بریزِخَش وختی می سدی ری تـَش

یاخُرمُی ِ ریش نادن یاپتپتی کـُرچُندَن

سیل اُوم ِ وکارُم که ری موج سُوارُم که

 بردُم تـُوکـُِری وحشت گیجُم که وُکج رُندَن

هِی راس وکجاویدُم تسلیم ولجاویدُم

مِی دون ِ مجاویدُم تـُوموقه ی کـُرچُندَن

صدکیچه لِکـُم دادن پُی آرِی ِ بددادن

صددهفه دکـُم کردن پُی زَهلم ِ شَوبردَن

غم مِی تش ِ قیلون ِ دل طاقه ی نیلون ِ

هم قلوِ مُو سیلاغ ِ هم بادِ سی تِرکـُندَن

اَوبارونل ِ دیگنِی پاک چمتیله سگ واوی

روپـَل خ ِ اُما اُمرُو،لیرِ وُیجامُوندَن

شاخه سرهم ناده بی ساوقه بـُل داده

وختی که پـُرِش کِرم ِ فـُیدَش چن ِ جُمبُندَن

ای خونه بلاویزِ تـُنگِش پـُرِ رشمیزِ

پُی رِک سرپامُنده تـُوشاخش ِ رُمبُندَن

کوکاو نی ِ سوغات سی آدم ِ شُمکاره

وختی ایرجونشسَوتـُوسَرنـُکُ شُوخُندَن

برازجان – دی 1381

معنی واژه های ای داد

آری ِaarey-e-= آدرس ِ

ایرجو= استادایرج شمسی زاده شاعرتوانای گناوه ای

برشندنbershond-an-= بریان کردن

توشاخشه رمبندنtu-shaakh-e-she- rombondan-= ویران کردنش

حتمی است

چمتیله سگchamtile-…= بچه قورباغه ی کوچک که هنوز،دُم داشته باشد

خرمیkhormoy-= خرمارا....

دک دادنdek-…= توقف ناگهانی وکوتاه همراه بانگرانی ایجادکردن

دیگنیdigney-= دیروزی

رشمیزreshmiz-= موریانه

رکrek-= ستون چوبی

روپل خ ِru-pal-khe-= رودخانه یله شد

زهلهzahle-= زَهره

سرنکُ شوخندن-sar-noko-shu-khond-an-= زیادی به خواندن مشغول نشو

سیلاغsilaagh-= سوراخ

شاخه سرهم ناده…-naade-= شاخه انبوه شده وبه هم پیوسته

شمکارهshomkaare-= شبانکاره- شهری دردشتستان دارای خرمای مرغوب

فیدشfoydash-= فایده اش

کرچندنkorchond-an-= جویدن چیزی به نحوی که صدای خردشدنش شنیده       

 شودمثل نان خشک- قند- ...

کوکاوkavkaav-= کبکاب-خرمای درجه ی یک دردشتستان

لک دادنlek-daadan-= دواندن

لیر lir-e-ِ= لیر(لجن)+ ِ(است)

ماس ودوmaas-o-du-= ماست ودوغ

ملــّارmallaar-= سه پایه ای که مشک دوغ راباریسمانی به آن وصل کنند

ناف خشمnaaf-e-khesham-= مرکزآبادی

 نوشته شده توسط محمد غلامی در دوشنبه 95/6/15 و ساعت 10:51 صبح | نظرات دیگران()

 اِی بانده ی بی بال که بدوخت واسیری

جون کندی شووروز ونخردی کـُم ِ سیری

دورون جهالی که تنت خَش بی نداشتی

دندون توکپت نی چه وتاوی سرِپیری

هردردی که داری تودل ِ وَت نمی فهمن

بُنگ می ده اُما،درد ندارِیّ وفقیری

ازروزِاول قسمتموخین ِ جیگربی

انگاردل ِ خَش ومُوگُ "دوسی ودیری"

سالی ی سفربیده نـُهاغارتِ دَلـّاک

روزی ی ولا شامس ِ مون ِ رسم ِ خطیری

گردِی که پرندوش سی موپُی حَیلومی خوندن

شعرِخش ِ گرگک تونرِ صحرای دیری

دندون دِ ندارُم بجیُم مُشتکِ سرده

اِی دورِهموکـَل کـَلل ِ نونل ِ تیری

حیفی که کماچ اومده مِی پنبه ی سُخته

طعنه زده وُ گِرده ی مخصوص تنیری

هِی پیچسه ای دنیی ِ بی صاو که میدُم

خُم قاره زنَک تـَکتـَک ودخترودلیری

گفتم وبچَم : پیرم واحوال ندارُم

گُ فرقی چه دارِ، چه بمونی چه بمیری

خنده دل ِ خَش خواس چه گردِی موبخندم

توچنگِ کلوگیرم وکـَلوَندِ لویری

مِی اُینه ،ی رنگم مو ومِی شیشه زلالـُم

وَم وَرنمیا دوسی ِ پُی آدم ِ جیری

ته کیسه ی بَهـِری مو،نوَرداشت گِرِندی

کـَنگـُم ول وانگارکه می رُم واسیری

 _____________

بوشهر – آبان 1381

معنی واژه های بانده ی بی بال

باندهbaande- = پرنده

بجیم be-jey-om= بجوم

پرندوشparandush-= پریشب

پیچسهpiches-e-= پیچیده شده- خراب شده

تک تکtaktak-= هشدار

تنیر = tanir  تنور

تیرtir= چوبی که باآن نان راروی تابه می اندازندوازتابه برمی دارند.

جهالیjohaali = جوانی

جیرjir = سنگ کوچک

خنده دل خش..-khash= برای خندیدن دل خوش لازم است-ضرب المثل

خطیرkhatir-= سلمانی

دلاکdallaak-= سلمانی

دوسی ودیریdusi-o-diri-= دوری ودوستی- ضرب المثل

سفرsefar = مرحله

قارهghaare = فریاد

کپkap-= دهان

کلوkalu-= دیوانه

کلوندkalvand-= مصدع- وبال گردن

کـُمkom = شکم

کنگkang-= بازو

گردیgardey= گویا

گرگک تونرِ ...gorg-ak-to-nere-.= (گرگک تونرو صحرای دیری(دوری)

تاپات نزندخارکویری)- زنان بربالین کودکان می خواندند- ازلالایی ها

گرندgerend-= گره

لویریleviri-= کسی که لبانش آویزان باشد- بداخلاق

میmey = مثل ِ

نورداشتne-vardaasht= برنداشت

وم ورنمیا-Vam-var-ne-mi-yaa=ازمن برنمی آید

هیلوheylu-= مهد

ی ِولا ye-volaa= یک مرتبه      

 نوشته شده توسط محمد غلامی در یکشنبه 95/6/14 و ساعت 7:26 صبح | نظرات دیگران()

تـَش ناده بلازه تـُودلم کِرده وکارُم

سیتون چه بنالـُم چِنیاویده دچارُم

خودیدِم ِ مَردم کروخُم زون ندارُم

کوفیده چه زاتی بُگـُمِش باری ِ بارُم

دنیاچه وشاوی که یهوتـَش برَکاوی

تـُوحال ِ خشی قسمتمون سرذرَکاوی

تـُوخَوبچه ورپـِهرِس وپاک زلترَکاوی

پاتیل ِ دلـُم غـُل زِ وگیرِ زلـَکاوی

زندِی موچپی گشته زقلتون ِ وبیغار

هرسات یچی می کن ِ اوقاتم ِ آزار

والا دِ دلم پیس ورِورده دس ِ بازار

جونـُم نکِ پوزاومده تنگاویده شلوار

ماشین ِ نخواسیم نمی خِیم خونه ی عالی

نه بونه ی گـُت گـُت نه گپِ پُشتی وغالی

جومه خوبُیَس بو ی ِ ولا تودوسه سالی

فـُیدَش چن ِ چی رختوومردم دس ِخالی

وختی تودره چیش توچیش ِ علوویمم

یادِهموبازیارکوولوکِ شلوویمم

می رِ هَل ِ خونه شوچـِلِش کیسه ی خالی

می گـُم دس ِ زندِی موی ِ روزی کلوویمم

قیمت یهنا رَ که علوپا رمناوی

 تاجِینی که آلوکـُلـُمی صَّ تِمَناوی

نگوت اوم ِ ری نگوت وخُرماچپناوی

 گرگودس ِ خالی کپِ وازبادقپناوی

مُرخ ِ نمی وین ِ مُی ِ اصلا نمی سون ِ

شومِش تـُپِ اوداغکی ِ پُی کـل ِنون ِ

ری تـُفکِه خلِیموومیخَهلِش که قرون ِ

محتاج ِ سگ وسوتک و شوقرض ِ دکون ِ

چَن سال ِ حسومَزّه ی مِیگونچشیده

عودوسی قسم راسی قیاسی نخریده

امروهنیَم خذمتِ پوسِش نرسیده

مَشفَرنمی فهم ِ سیهِ سوزِ سفیدِ

گِی دیم ِ حموری ندیدم تودس ِمُندو

شوریده شووَل هم نمیا توخوِگـُرگو

وَختی که نبوشیروقوادومُی ِ سُرخو

جاگشت گـُواف وپس ِ مرگ رفت دِ پیکو

غُصّه مثِ سگ دل گلوورریزم ِ خردِ

نگوَت مثِ آسک مون ِ قاپُنده وهَردِ

گپتِ بزِ خالواِی ِ سینـَت پُرِدردِ

دنیا سرِپس سی احدی وانمی گردِ

معنی واژه های بلازه

آلوaalu- = سیب زمینی

امروamru-= امرالله

اوداغکow-daagh-ak= غذایی که ازپیازداغ ونمک وادویه تهیه می شود                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

بادقپنbaad-ghepan-= جانوری شبیه سوسمار

بازیارکوولوک شلوbaazyaar-ku-vo-luk-e- shalu-=لوک(شتر)

شل(چلاق)وبازیارپاری- ضرب المثل

بلازهbelaaze-= شعله

بونهbune = بهانه

بیغارbighaar-= بیگاری

پارمنpaa-raman= ازپاافتاده

پیpoy= با

پیس وروردنpis-var-ovord-an-= پوسیدن- کنایه ازبسیارتنگدل شدن

پیکوpiku-= نوعی ماهی ارزان قیمت باخاربسیار

تپtop-= قطره

تش برکtash-berak-= آتش شعله ور-آتش بازی- کنایه ازسختی

تفکهtofke= آب دهان

تنگاویده شلوارtang-aavid-e-…= کنایه از زیادشدن فشارزندگی

جیjey= جایی

چپی گشتنchapi…-= ویران شدن

چه زاتیche-zaat-i= چگونه

چلchel= بغل

حسوhasu-= حسن

حمورhamur-= نوعی ماهی

خالوkhaalu-= دایی

خرماچپنkhormaa-chepan-=انباشته

خلیموkhal-ymu-= خل(خم)+ویمو(می شود)

خودیدِم ِ مردم کر...khow-dideme-…= خو(خواب)-"من گنگ خواب دیده

 مردم تمام کر"

دره= محل فروش مایحتاج روزمره ی مردم دشتستان

دسdas =دست – دراینجا:ازدستِ

دیمdim-= دم

زقلتونzeghaltun-= زهر

زلکzelak-= لرزش

زلترکzalterak- = ترس تامرحله ترکیدن زهره

زندی zend= زندگی

سرپس...sar-e-pas= روبه عقب

سرذرکsar-zerak-= سرگیجه

سگ وسوتکsag-o-autak-= کس وناکس

شوریدهshuride-= نوعی ماهی

شومshum = شام

علوalu= علی

عودوavdu-= عبدالحسین- عبدالحسن- عبدالعلی- ....

قاپنده-ghaapond-e= قاپیده

قسم راسیghesam-raasi=راست بودن قسم

قیاسghiyaas= واحدی دروزن معادل ربع کیلو

کپ وازkap-e-vaaz= دهان ِباز

کلوkalu= دیوانه

گتgot= بزرگ

گرگوgorgu-= گرگعلی

گلوورgolower-= تاول

گوافguaaf-= نوعی ماهی که خاربسیاردارد

گِیgey= گاهی

مرخ morkh= مرغ

مشفرmashfar-= محمدجعفر

نگوتnegvat= نکبت

ورپهرسvar-pehres= پرید

وکارvokaar= ناتوان

هردهharde-= هردن(آسیاب کردن)

هلhal = طرف

یهنا yehenaa= ناگاه

 نوشته شده توسط محمد غلامی در جمعه 95/6/12 و ساعت 7:24 صبح | نظرات دیگران()

بازبهاراوی زمین واوی جهون

سرخ وسوزِ ری زمین تاآسمون

 بُل بـِچی توچاخته بیـِل نوروزمیا

ول نکـُن رسم ِ قشنگِ اُوزمون

 یادِچَپـِّی نون ِ زردِ روزِعید

پاتیل ِ یَخنی وتیوزی پُـّرِنون

 صاوِلاف کانِی بواتاووجهال

تا نِگِن وَت چاررودِ حیفِ نون

 هرچه نیسی پُی تقلـّا دَس بیا

هرچه  داری بیشترقدرِش بدون

 هوشیاربوتانواوی خوارِکور

هم خوتِ بشناس وهم دورِ زمون

 اَجنوی روزی ی  رِنگی می زن ِ

هُی بُپا داشتو نواوی ناتوون

 یا فساتِ  یامُدِ یامَنقل ِ

دنیی ِ می خوان کـُنن سیت شَوسهون

 اوسوکه پَل خَردِی اینجو اَجنوی

مثل پُی مَغرو مُروک توباغِسون

 خاروخین پُی هم می خَردِن ای ولات

چوچیل ِ سگ لومی دادن مَردمون

 ماخویادمون نی وسال ِ سوجری

باپیلمون پاکش ِ کِردن خَهکلون

 جَهنماویدِی کـُهَل سی انگلیس

خِفـَّّـتِش دادن زنَل توگیسکون

 مِی پـِهَک بیدن توشورِ شاویَل

یا ودَوعـُنـّاسگِ شُومَشکلون

 تاغضنفرمی مه عین شیرنر

رم می کردن چارمدوردشتسون

 آدم ِ اینجوبلندِ گردنش

دشتِ انسون بیدِ نوم ِ دشتسون

 ما ودشتسون نویمیم دیرِهم

تانپیسیده همی گـُل اَسّغون

 پاتیل ِ مَنگوسی روزِتنگوو ِ

کِربُکـُه شعرلم ِ تـُودل اِی جوون

 بنار آب شیرین - فروردین 1380

 معنی واژه های بازبهاراوی

_________________

اجنویajnavi- = اجنبی

اسغونasseghun-= استخوان

الدald-= درست

اناonnaa= مثل

ای گلi-gol= این جا

باپیbaapi-= پدربزرگ

بلbol-= میوه ی درخت سدر- کنار

بیدهbide-= بوده

پاتیل منگو،سی ...paatil-e-mangu-si-= دیگ زنگ زده برای روزناچاری –

ضرب المثل

پل خردیpal-khard-ey-= هجوم آورده بود

پهکpehak= خرمای سبزنرسیده

پی مغروpoy-maghrow= غروب

 تقلاteghallaa= تلاش

جهونjahun-= زیبا

چارمدورchaar-medowr= چهارطرف- اطراف، پیرامون

چاختهchaakhte-= طاقچه

چپـّهchappe-= بسته ی فشرده

چپـّه ی نون زرد=رسم بودکه برای عید،نان شیرین زردمی پختند

چوچیل سگ لودادنchu-chil-e-sag-low-…= سربه سرسگ گذاشتن –

کنایه ازآزاررساندن به کسی

خاروخین خردن…-o-khin-…= باتلخی روزگارگذراندن

خوارکور-khaar-o-kur= خوار

خهکلونkhahkalun-= خاک آلود- دراینجا: درب وداغان

سوجرsowjer-= سرباز

شورشاویshur-e-shaavi= هنگام  ریختن میوه ی نارس نخل شهابی

شوسهونshow-she-un= تاریک

صاولاف کانه...saav-e-laaf-kaane-y= صاحب لحاف کهنه ی پدرت بشو....

- ضرب المثل

گیسکون-giaskun= گیسکان- کوهی درشرق برازجان

یخنیyakhni-= دیزی

 نوشته شده توسط محمد غلامی در پنج شنبه 95/6/11 و ساعت 8:55 صبح | نظرات دیگران()

وُ عشق ِ توسروسامون ندارُم     /   ازعشق توسروسامان ندارم

تـُوای رَه غیرِفرش ِ جون ندارُم            /   دراین راه غیرازجان ندارم

به جون ِ هرکسی که می پرسّی   /   به جان هرکه می پرستی قسم

عزیزی غیرِدشتسّون ندارُم          /   بهترازدشتستان عزیزی ندارم

 نوشته شده توسط محمد غلامی در چهارشنبه 95/6/10 و ساعت 11:21 صبح | نظرات دیگران()